ALT VEYA ÜST KARIN BÖLGESİ RADYOTERAPİSİ

Sindirim sisteminin tamamı veya bir kısmı radyoterapi sahası içinde bulunacağından radyoterapi esnasında sindirimle ilgili yan etkiler gelişmesi muhtemeldir. Oluşacak bu etkilerin çoğunluğu genellikle tedavinin 2-3. haftası civarında başlar ve tedavi bitiminde veya 2-3 hafta sonrasında azalarak sona erer. Tedaviye bağlı gelişebilecek bulantı, kusma, iştahsızlık ve ishal beslenmeyi de olumsuz etkileyebilir. Tedaviye bağlı bulantı, kusma veya ishal gelişmemesi için veya geliştikten sonra yemek yemekten kaçınmak durumu düzeltmez aksine yan etkilerin daha şiddetli olmasına neden olur. Ayrıca yeterli ve dengeli beslenilmediğinde tedavi başarısı da azalır. Bu yan etkileri önlemek için dikkat etmeniz istenen bazı hususlar aşağıda belirtilmektedir.

-Radyoterapi seansından önce ve sonraki bir saat içerisinde ana öğününüzü yememeye dikkat ediniz. Ancak tedaviye de aç girmeyiniz. Bulantı ve kusma şikayetini azaltmada size yardımcı olacaktır.

-Sık sık küçük öğünler şeklinde yemek yiyin, yemekleri yavaş yiyin ve iyice çiğneyin ve yemekten sonra dinlenin.

-Yiyeceklerinizin iyi pişmiş, aromadan fakir, oda sıcaklığında ve yumuşak gıdalar olması bulantı ve hazımsızlık şikayetlerinizi azaltacaktır.

-Tedavi süresince ishal yapıcı özellikte gıdalardan ve ilaçlardan kaçınınız.

-Izgara veya haşlama beyaz et, yumurta, beyaz peynir, yoğurt, pilav, patates püresi ve muhallebi gibi sindirim sisteminizi çok zorlamayacak ancak besin değeri yüksek gıdalar tüketiniz.

-Aldığınız gıdaların mineral ve vitamin ile desteklenmiş olmasına dikkat edin, sulu gıdaları seçiniz.

-İshal olduğunuzda kaybettiğiniz sıvıyı yerine koymak için bol bol sıvı alınız. Kola veya aspirin katılmış kola ishali kesmez aksine daha da artırır.

-Radyoterapi başından itibaren ve özellikle bağırsak hareketlerinizin artmaya başladığı ikinciveya 3.haftalarda patates, pirinç lapası, nişasta ile yapılmış su muhallebisi gibi nişastadan zengin gıdalar tüketiniz. İshali önlemek ya da azaltmak için kalori ve proteinden zengin ama yağ ve lifli maddelerden fakir olan, az miktarda posa bırakan bir diyeti takip ediniz.

-İshalle birlikte vücuttan potasyum kaybı da başlar. Bu nedenle muz, patates ve elma gibi potasyumdan zengin gıdalar tüketiniz.

-Tedavi seansları öncesinde sarı leblebi, kraker, tost gibi yiyecekler bulantı şikayetinizi azaltabilir.

-Süt veya süt ürünleri hazım zorluğu yaratıyorsa farklı şekillerde tüketimi deneyiniz.

-Çiğ sebze-meyve, baklagiller, kahve ve baharatlı yiyecekler bağırsak gazı ve kramplara neden olabilir, kaçınılmalıdır.

-Bol sıvı(su, açık çay, elma suyu vb.) alınız. Hazır meyve suları yerine taze sıkılmış meyve sularını tercih ediniz.

-Bunlar dışında hafif tempolu açık hava gezileri, kitap okuma, günlük tutma, resim yapma, bulmaca çözme gibi sizi yormadan oyalayacak uğraşlar edininiz. Stresinizi azaltacak ve rahatlamanızı sağlayacak gevşeme ve solunum egzersizleri yapınız.

-Tedavi sırasında alkol alımından ve sigara kullanımından kaçınınız.

İdrar kesesi(mesane)nin tedavi sahasına dahil olduğu durumlarda sık sık idrara çıkma isteği veya idrar yapma sırasında yanma gibi sistit benzeri yakınmalar olabilir. Bu durumda sıvı alımını artırınız ve doktorunuza danışınız.

Belirtilen yan etkiler tedavi sırasında ortaya çıkan ve tedavi sonrası azalarak sona eren yan etkilerdir. Bitme zamanı kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle en fazla 3-4 hafta ile sınırlıdır. Aklınızı karıştıran, sizde endişe uyandıran her durumda ve her türlü şikayetinizde öncelikle radyoterapi doktorunuza danışınız.